زودپز برای همه ما عنوانی نوستالژیک است که با سوت دلنشینی که داشت یاد آور خاطرات شیرین کودکی است. این سوت پیام آور غذایی لذیذ و خوشمزه بود. برخی غذاها مانند ابگوشت و قرمه سبزی احتیاج به زمان زیادی برای طبخ دارند.
امروزه به دلیل نبود وقت کافی و مشغله های کاری، بسیاری از افراد نمیتوانند هر غذایی را طبخ کنند. در این زمان زودپزهای برقی به میان آمده و با مکانیزم استفاده فشار بخار استفاده می کند و عمل طبخ را سرعت میبخشد. با افزایش بخار، دما و فشار داخل محفظه بالا میرود که در این صورت غذا خیلی سریع پخت میشود و در عین حال تمامی ویتامین ها و مواد معدنی آن حفظ میگردد. از اولین مدل محصولاتی که از این دسته به بازار ایران وارد شد، میتوان زودپز جی پاس را نام برد که واژه «جیپاس» برای عموم مردم ایران معنی و مفهوم همان «زودپز برقی» را دارد.
زودپزهای فراوانی در انواع سایز و انواع برندها با قابلیت های متفاوت در بازار موجود است. ما در این مقاله میخواهیم به بررسی این دسته از محصولات پرداخته و در انتخاب و خرید لیست زودپز و پلوپز، متناسب با نیاز ها و شرایط شما را کمک کنیم. در ادامه با ما همراه باشید….
- PSI
PSI مخفف «pounds per square inch» که بر حسب پوند بر واحد اینچ مربع محاسبه میگردد. که نشام دهنده واحد فشار زودپر میباشد. استاندارد پی اس ای 15 است که برای اکثر زودپزها اعمال شده است.
بسیاری از زودپزهای برقی فشاری برابر با 10 یا 12 پی اس ای دارند، و از این بابت مدت زمان پخت غذا در این دستگاه ها بیشتر بطول می‌انجامد.
2. ایمنی
یکی از نکات بسیار مهمی که در خرید زودپز برقی باید به آن توجه شود ایمنی دستگاه است. احساس ناامنی حین استفاده از یک دستگاه جزو ناخوشایندترین احساس ها بشمار رفته و میتواند لذت آشپزی و پخت‌و‌پز را از شما بگیرد.
دستگاه های زودپز نسبت به نسل های پیشین خود در این خصوص پیشرفت های زیادی را تجربه کردند که میتوان گفت در عمده این دستگاه ها میزان ضریب اطمینان به بالای 90 درصد میرسد.
- سوپاپ اطمینان
بصورت یک قطعه بعنوان دریچه بر روی درب زودپز قرار دارد که با گرم شدن دمای داخلی زودپز و فشار داخلی و بخار زیادی که در دیگ جمع میشود، مقداری بالا آمده و با تعدیل فشار بخار از منفجر شدن دستگاه جلوگیری بعمل میآورد.
درب زودپز های برقی عموما چندلایه بوده و قبل از سوپاپ یک فیلتر پاکسازی قرار میدهند تا از ورود محتویات درون دیگ به دریچه سوپاپ جلوگیری کند.
- قطع کن خودکار
بعضی از دستگاه های زودپز برقی جدید دارای قابلیت قطع کن خودکار هستند که درصورت افزایش دمای بیش از حد دستگاه و یا بالا رفتن فشار داخلی، جهت مثال در زمانی که سوپاپ تخلیه بخار بدرستی عمل نکند. این سیستم فعال شده و دستگاه را خاموش میکند تا از ایجاد انفجار جلوگیری بعمل بیاورد.
- سوپاپ زاپاس
بعضی از دستگاه های مدرن دارای سوپاپ دوم نیز هستند. که در صورت درست عمل نکردن سوپاپ اصلی . مثلا زمانی که یک عدس دریچه خروج بخار آن را پوشانده باشد! فعال شده و شروع به تخلیه بخار داخل دیگ میکند.
- قفل درب
درب زودپز های برقی بعد از شروع بکار کردن قفل میشوند، و تنها زمانی قادر به بازکردن درب آن هستید که فشار داخلی تعدیل شده و بخار داخل دیگ نیز تخلیه شده باشد. پس اگر شاغل هستید میتوانید با خیال راحت زودپز را حین کار پیش خانواده خود تنها بگذارید و از کنجکاوی کودکتان هم در خصوص این دستگاه برقی هراسی نداشته باشید.
- بدنه عایق دما
دستگاه های جدید از بدنه عایق دما برخوردار هستند ، بنحوی که حین انجام عمل پخت نیز میتوانید آن را جابجا نماید. این قابلیت از این بابت مهم است که در حین کار اگر کودکان نیز با بدنه و درب دستگاه تماس داشته باشند، هرگز مشکلی پیش نخواهد آمد.
درنتیجه با اطمینان میتوان گفت که دستگاه های مدرن از ضریب اطمینان بالای 90 درصد برخوردار هستند.
3. قابلیت تنظیم فشار
برخی از زودپزها قابلیت تغییرفشار دارند. مثلا پی اس ای 6 تا 8 کم، 8 تا 13 متوسط و 13 تا 15بالا در دستگاه اعمال شده است که عمل طبخ، پخت آهسته و گرم کردن را انجام میدهند. که هر کدام از این فشارها برای طبخ غذاهای مختلف میباشد. مثلا فشار کمتر برای غذاهای دریایی مانند ماهی و میگو که نیازی به حرارات بالایی ندارند مناسبتر است. برخی از دستگاه ها قابلیت زودپز و آرام پز را دارند که اگر آشپزخانه کوچکی دارید دستگاههای چند کاره به دلیل اینکه فضای کمتری اشغال میکنند بهتر هستند.
4. اندازه و ظرفیت زود پز
زودپزهای الکتریکی معمولا سایزی کوچکتر دارند. که برای آشپزخانه های کوچک مناسب است. ظرفیت زودپزها براساس لیتر است. مثلا اگر خانواده ای دونفره هستید زودپزهای 4 لیتری برای شما مناسبتر است. زودپزهای 6 لیتری برای خانواده های 5 نفره و 8 لیتری برای خانواده هایی که پرجمعیت هستند و همچنین میزبان هستند بیسیار مناسبتر است.
5. قدرت زودپز
توان مصرفی یکی دیگر از ویژگی های مهم وسایل برقی است که باید به ان توجه شود. امروزه زودپزهای بیشماری با توان مصرفی مختلف در بازار وجود دارد که انتخاب را برای ما سخت میکنند.توان مصرفی یا قدرت دستگاه بر حسب وات اندازه گیری میشود که هر چه این عدد بالاتر باشد زودپز از قدرت بیشتری برای پخت برخوردار است. زودپزهای برقی با توان 1000 وات به بالا دستگاهی مناسب برای مصارف خانگی است که در مدت زمانی کوتاه یک غذای خوشمزه را برای شما مهیا میکند.
6. جنس بدنه زودپز
جنس بدنه بیشتر زودپزها آلومینیوم و استیل ضد زنگ میباشند. آلمینیوم در بلند مدت توسط مواد غذایی خرده میشود و برای سلامت مضر میباشد. آلومینیوم در طول زمان تغییر شکل داده و حفره دار میشود که مکانی برای تجمع میکروب هاست. زودپزها با بدنه استیل ضد زنگ سنگین تر، مقاومتر و طول عمر بیشتری نسبت به دیگر جنس ها دارد. اگر چه این نوع زودپزها گرانتر هستند ولی با توجه به طول عمر بیشتری که دارند بسیار مناسبتر هستند.
7. جنس دیگ زودپز
– سرامیکی
– چدن با پوشش نچسب
– چدن با پوشش سرامیک
– چدن با پوشش تفلون
به دلیل ماهیت نحوه پخت، دیگ های داخلی زودپزهای برقی از طول عمر بالایی برخوردارند.
8. مصرف انرژی
صرفه جویی در زمان باعث صرفه جویی در مصرف انرژی میشود. زودپزها به دلیل اینکه در مدت زمان کوتاهی غذا را آماده میکنند؛ به صرفه جویی انرژی نیز کمک بسیار میکنند.