بررسی خواص و قیمت ترخینه خشک محلی Tarhana

ترخینه با نام انگلیسی «Tarhana» به شیوه ‌آش یا سوپ، در روز های سرد و برفی زمستان طبخ میشود.

ترخینه به علت دارا بودن خواص ‌آنتی باکتریال و سرشار بودن از ویتامین های متعدد و همچنین کلسیم و… از هرگونه سرماخوردگی یا ابتلا به بیماری های ویروسی تنفسی جلوگیری به عمل می‌‌آورد.

طعمی به قدمت ایران; طعامی از دل زاگرس.

 

‌آش ترخینه یکی از با قدمت‌ترین غذا های اصیل ایرانی می‌باشد که در منطقه جغرافیایی رشته کوه های زاگرس رواج داشته و یکی از پر مصرف ترین و محبوب ترین غذا های مناطق غرب کشور در فصول سرد می‌باشد که در کرمانشاه ، کردستان ، لرستان ، ایلام ، همدان و…. بصورت بومی تهیه و طبخ میگردد.

پیشینه ترخینه

ترخینه، ترخنه، ترخوانه یا دوینه (در زبان کردی) غذایی است که از بلغور گندم و دوغ پرورده شده بدست می‌‌آید. در ایران برای اولین بار در قرن یازدهم از ترخینه اسم برده شده و در قرن 13 نیز مجدداٌ از آن در کتاب دانش‌نامه جهاگیری یاد شده است. این غذای باستانی نه صرفا در ایران بلکه در کشورهای یونان، بلغارستان، عراق، مصر و همچنین آلبانی تهیه و سرو می‌شود.

روش تهیه ترخینه

شاید این سؤال برای شما پیش آمده باشد که ترخینه چیست؟ و حتی بعضی از کاربران به‌دنبال گیاه ترخینه هستند!! اگر با عصاره های فشرده مرغ و گوشت و سبزیجات، یا سوپ های آماده آشنا هستید؛ دقیقا ترخینه هم نمونه مشابه و باستانی این موراد ذکر شده بشمار می‌رود.

ترخینه در هرکدام از مناطق استان کرمانشاه و کردستان به شیوه‌ی محلی ‌آن منطقه تولید و به دست ‌آورده میشود. اصولا ترخینه یکی از فراورده های گندمی و لبنیات بشمار می‌رود ، که از تلفیق بلغور گندم همراه با «دوغ ترش پرورده شده» تهیه و سپس زیر نور خورشید خشک میگردد.

اما در هر کدام از ‌آبادی ها یا شهر های این استان شیوه ساختن این محصول در جزئیات و نحوه به عمل ‌آرودن ‌آن منحصر ‌و خاص آن منطقه است.

تا جایی که برای مثال در ‌آبادی ” مامنان ” از روستاهای تابع شهرستان روانسر از پونه کوهی در مراحل خشک کردن ‌ترخینه استفاده میشود . و چند کیلومتر ‌آن طرف‌تر در روستایی دیگر به اسم تم‌تم از گیاه بومادران (در کوردی بوژانه ) بهره میبرند. و حتی اگر دقت کرده باشید شیوه گلوله کردن ترخینه نیز در مناطق متفاوت مختلف می‌باشد به نحوی که بعضا ‌آن را حلقه ای‌، گلوله ای و یا پهن بصورت کتلت تولید میکنند.

خواص ترخینه کرمانشاه

از خواص ترخینه میتوان به این مورد اشاره نمود که حاوی انواع ویتامین های A – B – C – E – D و K و گروه ویتامین های B شامل :

B12 – B6 – B3  – B2 و B1 بوده همچنین حاوی اسید چرب امگا۳ ، کربوهیدرات ، کلسیم ، منزیم ، پروتوئین ، فسفر ، سدیم ، پتاسیم ، زینک ، ‌آهن ، مس ، هورمون سوروتونین ، لوتیئین ، زاگزانتین و پلی فنول میباشد.

جای تعجب نیست که با دارا بودن مقادیر زیادی کلسیم ، ویتامین D  و همچنین فسفر و منیزیم ، همچنین این ‌آش خوش طعم دارای خواص ضد پوکی استخوان  بوده و دندان ها را نیز استحکام بیشتری می‌بخشد.

همانطور که در بالاتر اشاره کردیم ترخینه درای ویتامین ب12 است که از این بابت خون ساز بوده و سرشار از ‌آهن میباشد. ترخینه از انواع بیماری های کم خونی شما را مصون نگه داشته و در درمان ‌انواع متعددی از آنمی‌ها میتواند بسیار کمک کننده باشد. در ادامه بررسی خواص ترخینه ما میدانیم که آش ترخینه حاوی ویتامین A است که تاثیر فراوانی در تقویت بینایی میتواند ایفا کند.

خواص ترخینه در طب سنتی

جهت پژوهش در مورد خواص ‌آش ترخینه با اساتید بساری از طب سنتی و طب نوین به گفتوگو نشسته ایم ، و عموما تایید کننده خواص ضد سرماخوردگی و ‌آنتی باکتریال ‌آن بوده اند.

آش ترخینه طبع گرمی دارد. جدای از ماهیت کلی ترخینه، در مراحل تولید و طبخ آن نیز از گیاه های نعناع، پونه، آویشن، فلفل سیاه و… استفاده میشود که همگی دارای طبعی گرم هستند.

از نظر طب سنتی ترخینه با  گرم نگه داشتن محیط با ویروس مقابله میکند و میتواند در روند بهبود انواع سرماخوردگی و آنفولانزا کمک کننده باشد.

جالب توجه است! شما اگر از مردم کرمانشاه،کردستان، لرستان و یا ایلام و…. به صحبت بنشینید، از ایشان بپرسید که در صبح روز های سرد برفی زمانی که برای صبحانه ‌آش ترخینه میل می‌کنید ،آن روز حال عمومی شما چگونه است؟ آیا بیشتر از هر روز دیگری احساس نشاط و سرزندگی به شما دست میدهد!؟

قطعا با پاسخ «مثبت» رو‌به‌رو خواهید شد ، زیرا ترخینه دارای هورمون سرتونین است. و به همین جهت است که احساس نشاط و شادی در افراد ایجاد کرده و از بروز افسردگی جلوگیری به عمل می‌‌آورد.

جای تامل دارد که ‌آش ترخینه برای خانم های باردار و جنین‌شان نیر مفید بوده و تقویت کننده دستگاه گوارشی نیز میباشد. ترخینه خشک در افراد مسن هم از ‌بروز ‌بیماری ‌آلزایمر جلوگیری میکند.

روش تهیه ترخینه خشک کرمانشاهی

ترخینه جامد یا ترخینه خشک (ماده اولیه ترخینه که هنوز برای مصرف ‌آماده نشده است) حاوی بلغور گندم و دوغ میباشد که در مدت چند روزه زیر نور خورشید پهن و خشک شده است ، از این رو سفت و سخت است.

سوپ ترخینه

روش تهیه ‌آش ترخینه دقیقا مانند سوپ های ‌آماده طبخ میشود . در ساده ترین حالت بدین گونه که 4 تکه از ترخینه را میتوانید بسیار ساده در ‌5 لیوان آب و نصف قاشق نمک بجوشانید و بعد از ۱۵ الی ۲۰ دقیقه جوشاندن که در نهایت 4 لیوان آب باقی بماند سپس میل بفرمایید. اگر قصد دارید که آش ترخینه غلیظ‌تر باشد، نمک را کمتر و یا حذف کنید. بعد از تهیه ترخینه برای صبحانه نیز میتوانید از پیاز داغ و نعناع داغ برای تزئیین و روی سوپ استفاده کنید.

سپس بعد از آماده شدن میتوانید به آن فلفل اضافه کنید و برای صبحانه با نان لواش یا نان سنگک آن را ترجیحا تلیت کرده و نوش جان کنید.

آش ترخینه

نخود، لوبیا و عدس را از شب قبل خیس دهید و تا روز بعد چند بار آب آن را تعویض کنید ، پیازها را خرد کنید و با مقداری روغن تفت دهید تا نرم شوند؛ نخود و لوبیا را به پیاز اضافه کنید و کمی تفت دهید سپس 6 لیوان آب اضافه کنید و پس از اینکه به جوش آمد حرارت را ملایم کنید.

پس از حدود 1 ساعت ترخینه ، عدس ، نمک و فلفل را اضافه کنید , پس از حدود 30 دقیقه سبزی آش را اضافه نمایید ( سبزی را بشویید و ریز خرد کنید ) ، با حرارت ملایم اجازه دهید آش جا بیفتد سپس در ظرف بکشید و همراه با کشک و نعنا داغ سرو کنید. و یا میتوانید  در پایان با کمی پیاز داغ و نعناع داغ ظرف سرو آش رو تزیین نمایید.

نوش جان.

روش های پخت و طبخ ترخینه بسته به مناطق و شهر ها بسیار متفاوت هستند که در آینده سعی میکنیم تمامی روش های طبخ ترخینه را در مقالات متعدد انتشار دهیم.

قیمت ترخینه

ترخینه در فروشگاه اینترنتی زیوا از مناطق بومی اورامانات بصورت دست اول، با هدف کمک به مشاغل خانگی از تامین کنندگان مورد اعتماد و بهداشتی تهیه می‌گردد. از این بابت ما تازه ترین و با کیفیت ترین ترخینه را با بهترین قیمت بازار، بصورت رایگان برای شما ارسال خواهیم کرد. امیدواریم که خرید آسوده و بیادماندنی را داشته باشید.

و اگر تجربه خوردن این غذای لذیذ را دارید، خوشحال خواهیم شد که نظر خود را با ما و دیگر بازدید کنندگان به اشتراک بگذارید.